Interview in Samenspel

Door Leen Hoffman, 16 januari 2002

I“Accordéon Mélancolique”: muzikale kunst, direct uit het hart

Ze zijn er nog. De kunstenaars die zich veel luxe ontzeggen, maar desondanks veel welzijn ervaren. Ze doen dat door iets te produceren, waarin ze zelf geloven en hopen dat ook ande-ren ervan genieten. Dat betekent veel afzien en leven van het genot van het publiek. Duo “Accordéon Mélancolique” behoort daartoe. Een man, Jean-Pierre Guiran, en een vrouw, Cherie de Boer, vonden elkaar in het begin van de jaren tachtig, gingen een muzikaal huwelijk aan en zegden een goede baan op om voortaan muzikale kunst te produceren. Ik vind dat ze daarin geslaagd zijn. Beiden hebben die kunst zich in hoofdzaak zelf aangeleerd. Cherie had kort les als kind van 10, maar begon serieus accordeon te spelen nadat ze op haar 25e Jean-Pierre ontmoette. En deze leerde de accordeon pas op zijn 21e kennen.

“L’imparfait du Coeur”
Op weg naar hun leefboerderij naast slot Sterkenburg bij Driebergen draaide ik voor de zo-veelste maal het bandje met een verzameling van accordeonmuziek, waaronder hun in 1998 uitgebracht CD “L’imparfait du Coeur”. Dat bandje had ik reeds vele malen vernieuwd. Hun muziek heb ik echter nog steeds niet vervangen. Ze verveelt me niet. Deze CD betekende een doorbraak voor het duo. Jaren actief met veel optredens in onder meer bejaarden- en verzor-gingstehuizen, werd er ineens een ander publiek aangeboord. Niet alleen in Nederland, maar ook in Duitsland, Frankrijk, België, IJsland en Denemarken. In Zweden werd de CD zelfs uitgeroepen tot de beste accordeon-CD van 1999. Belangrijk was het optreden in 2000 tijdens de “Dag van de Romantische Muziek” in Rotterdam. Overigens ook vóór het uitbrengen van de CD scoorde “Accordéon Mélancolique” reeds succes in Rotterdam bij de herdenking van de Marshall-hulp, waar het optrad voor president Clinton, premier Kok en prins Willem Alexander.

Ik was er bij
toen het duo in 2000 nummers van de CD speelde op het accordeonfestival in Bovenkarspel. Het was zich er toen nog niet van bewust dat de CD succesvol zou worden. Nog onbekend met de wereld van de accordeonfestivals, bood het aan in Bovenkarspel te spelen. Tijdens het eerste nummer werd het doodstil in de zaal, wat uniek is op een accorde-onfestival. Na afloop verdrong het publiek zich om het duo om een CD te bemachtigen.

Wat is er zo bijzonder aan de muziek van “Accordéon Mélancolique”?
Het unieke is de vol-strekt eigen stijl die het duo heeft ontwikkeld. Hoewel het veel Franse muziek ten gehore brengt, lijkt de muziek niet op de vaak acrobatische Franse musette. Het tempo is rustig en de klank heeft door de strakke musettestemming weinig vibrato, maar wordt wel met een bepaal-de virtuositeit gebracht. In de muziek doet het duo zijn naam eer aan. Ze klinkt droefgeestig, maar bepaald niet zwaarmoedig, en kenmerkt zich zo nu en dan met een improviserend loop-je.

Het duo is zo op elkaar ingespeeld,
dat moeilijk te horen is wie welke partij speelt. Daarin zijn Cherie en Jean-Pierre zeer flexibel en wisselen elkaar regelmatig af. Ze spelen eigen arrange-menten van melodieuze muziek, maar die arrangementen zijn niet uitgeschreven en ontstaan spontaan en evolueren mee in de tijd. De arrangementen worden dan ook niet op papier gezet. Ze erkennen dat ze daarmee risico’s lopen en daardoor soms fouten maken. De CD is het eni-ge medium waarop hun muziek wordt vastgelegd.

“Parade des Poules”.
Als dit artikel verschijnt, zal hun nieuwe CD zijn uitgebracht. Hij is genoemd naar het titel-nummer: een eigen compositie van Jean-Pierre, “Parade des Poules”. Ik mocht enkele proef-opnames horen. Bij het beluisteren van die parade zie je de kippen voor je. Fraai is ook een eigen arrangement van Petite Fleur. Daaraan kun je horen hoe die typische stijl van “Accor-déon Mélancolique” ontstaat. Het duo maakt namelijk veel gebruik van krachten in de balg. Door die te variëren ontstaat een toonvorming die afwisselend lijkt op een saxofoon en klari-net. Daarbij moet wel vermeld worden dat de beide accordeons zeer strak zijn gestemd en dat Jean-Pierre een oude 3 korige Hohner Lucia III (met aluminium kast) bespeelt. Een instru-ment dat er door zijn vele gebruik niet meer uitziet met kuiltjes in de veel gebruikte toetsen, maar nog een voortreffelijke klank voortbrengt. Ook het boekje van de CD is een kunstwerk. Cherie heeft de kippenparade mooi in een aquarel uitgebeeld.

Uit het hart
Wat beweegt dit duo? Jean-Pierre en Cherie voelen zich kunstenaar en willen de mensen laten horen wat voor hun het mooie in de muziek is. Ze willen het publiek bereiken dat hen wil ho-ren en slagen daarin steeds meer. Hun muziek verlangt stilte en aandacht. Jean-Pierre: “De aandacht van het publiek betekent voor ons hetzelfde als het doek voor de schilder.” Daarom hebben ze eens geweigerd op een groot festival op te treden omdat ze “slechts” in de pauze mochten spelen. Hun muziek komt direct uit hun hart. Ze noemen zich Mélancolique (droef-geestig) en gaven hun eerste CD de toevoeging imparfait (onvoltooid of gebrekkig) mee. Je kunt je daarbij iets voorstellen als je de middeleeuwse omgeving aanschouwt waar hun muzi-kale kunst ontstaat, maar het getuigt van te veel bescheidenheid door muziek die direct uit het hart komt “imparfait” te noemen.

homepage Accordéon Mélancolique